KÜREK

Kocaeli’de Su Sporlarından Biri

Ülkemizde sportif olarak ilk kürek müsabakaları 7 Eylül 1913 tarihinde Donanma-i Osman-i Muavenet-i Milliye Cemiyeti adı altında İstanbul’da gerçekleştirilmiştir. Bu tarihlerde kürek branşında Galatasaray, Fenerbahçe, Anadolu Hisarı, Altınordu ve Fatih Haliç İdman Yurdu kulüpleri katılım göstermiştir. Daha sonrasında Su Sporları Federasyonu adı altında branş faaliyetlerine devam edilmiştir. O yıllarda müsabakalar üç sınıfta (tek çifte, iki çifte ve dört çifte) dümencili olarak yapılmıştır.

Kürek branşında kentimizde ise ilk olarak Hereke bölgesinde çalışmalar yapılmıştır. 1925 yılında Hereke’de Hereke Sümer Spor Kulübü kurularak başta kürek olmak üzere birçok branşta faaliyet göstermiştir. Sümerbank Fabrikası’nın bünyesinde olan kulüp kürek branşına tesisler kazandırıp yatırım yaparak bölgenin gençlerinin branş ile tanışmasına ve başarılı birçok sporcunun yetişmesine imkân sağlamıştır. O yıllarda düzenlenen ve kürek camiasında önemli yeri olan Marmara şampiyonasına dört çiftede katılan Zeki Günday, Mehmet Ali Cengiz, İsmail Tınaz, Turan Akbaba ve dümenci Süleyman Akman 1947 yılında şampiyon olmuşlardır. Yıl 1950 olduğunda Türkiye Şampiyonaları düzenlenmeye başlamış ve kentimizi İzmit Spor Kulübü, Kağıtspor Kulübü, Derince Demirspor Kulübü ve Hereke Su Sporları Kulübü yarışlarda temsil etmiştir. İbrahim Tınaz ile İsmail Tınaz Kağıtspor Kulübü’ne transfer olmuşlar ve 1951–1952 yıllarında iki çifte sınıfında Türkiye şampiyonu olmuşlardır.

Aynı dönemde kürek branşında kentte Aydın Teoman, Ruhi Akar, Mustafa Aral, Erol Ünal, Ruhi Süslü, Rıdvan Yanılmaz, Rauf Akman, Kemal Yüce, Ömer Olgun, Şadan Akman, Saim Akman, Naci Yılmaz, Hikmet Yüksel, Ünal Karaali ve Adil Bilgiç gibi birçok şampiyon sporcu yetişmiştir. 1956 yılında yapılan Türkiye şampiyonasında teknesinin kötü olmasından dolayı şampiyonluğu son anda kaçıran kentimizin ilk kadın kürekçilerinden Aysel Gönültaş ikinci olmuştur.

1957 yılına gelindiğinde kürek branşı Su Sporları Federasyonu bünyesinden ayrılıp Türkiye Kürek Federasyonu ismiyle faaliyetlerini tek branş olarak devam ettirmiştir.

Kürek Federasyonu kurulduktan sonra branş ile ilgili ülke genelinde ve kentte yapılan çalışmalar güzel sonuçlar vermeye başlamıştır. Artık sadece bölgesel ve ulusal başarılar değil bunların yanı sıra uluslararası başarılar da gelmeye başlamıştır. O dönemlerde bu duruma gösterilebilecek en güzel örneklerden birisi Ertuğrul Ateş’tir. 7 kez Türkiye Şampiyonu, 24 kez milli sporcu olan ve daha sonra Galatasaray, Fenerbahçe gibi kulüplerin bünyesinde de yarışan sporcu Balkan Şampiyonasında üçüncülük, Akdeniz Oyunlarında dördüncülük başarısı elde etmiştir. Her geçen dönem başarılar artarak devam etmiştir.

Çok geçmeden kürek branşı kentte altın çağına girmiştir. Altın çağın altın çocuklarından en dikkat çekeni Ümmet Subaşı olmuştur. Ümmet Subaşı 22 kez Türkiye Şampiyonu, 39 kez milli sporcu olmuştur. Bu süre boyunca Dünya Şampiyonasına katılmış ve 3 kez Akdeniz Oyunlarında mücadele etmiştir. Türk kürek tarihinde tek çifte sınıfında alınan ilk Balkan Şampiyonluğu ise 1991 yılında Gökhan Çetintürk ve antrenörü Ömer Olgun tarafından alınmıştır. 1992 yılında gerçekleştirilen Balkan Şampiyonasına giden 40 sporcunun 25 tanesi Hereke’den seçilmiştir. Bu büyük başarının mimarları antrenör Kemal Yüce ve antrenör Ömer Olgun’dur. 2007 yılında Bulgaristan’da gerçekleştirilen Balkan Şampiyonasında tek kürek sınıfında ilk uluslararası başarı Selahattin Gürsoy, Halil Özkan Özkara, Muhammet Canşi ve Engin Özkan antrenör Ümmet Subaşı önderliğinde elde edilmiştir. 2008 yılında Gençler Dünya Şampiyonasında yine ilk kez antrenör Ümmet Subaşı tarafından yetiştirilen sporcular Selahattin Gürsoy, Engin Özkan, Halil Özkan Özkara, Muhammet Canşi, Sezgin Günalp, Burak Yıldırım, Erman Uyumaz milli takım kafilesiyle birlikte yarışmaya hak kazanmıştır. Kürek branşının en gösterişli ve en popüler sınıfı olan sekiz tek dümencili sınıfta yine antrenörlüğünü Ümmet Subaşı’nın yaptığı ekip Balkan Şampiyonu olmuştur. Bu ekibin içerisinde sporcu olarak Barış Özgür ve Veysel Batuhan Kösedağ yer almıştır. Resmi uluslararası kulüp müsabakalarında kazanılan en önemli başarı İzmit Sümer Spor Kulübü’nün 2019 yılında Hırvatistan’ın başkenti Zagrep’te yapılan Uluslararası Kürek Yarışlarında 39 kulüp arasından alınan ikincilik derecesi olmuştur. Federasyonun bünyesinde düzenlenen birçok ulusal müsabaka kentimize de kıyısı olan ve kürek branşının yapılması için çok uygun şartlara sahip Sapanca Gölü’nde gerçekleştirilmektedir. Daha sonrasında Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve ülkemiz dahil tüm dünyaya yayılan virüs sebebiyle faaliyetlere bir süre ara verilmiş daha sonra da kontrollü bir şekilde tekrardan faaliyetlere başlanmıştır.

2021 yılı itibariyle kentimizdeki kürek branşında hizmet veren (Hereke Nuh Çimento Kürek Kulübü, Sümer Spor Kürek Kulübü, Gebze Teknik Üniversitesi Spor Kulübü, Şişecam Çayırova Spor Kulübü, İzmit Sümer Spor Kürek Kulübü ve Kocaeli Büyükşehir Belediye Kağıtspor Kulübü) 6 tane spor kulübü vardır.

KAYNAKÇA

Hereke Kürek Tarihi, 2018 https://herekeli.com/hereke/hereke-spor-tarihi/hereke-kurek-tarihi-1-bolum/; Hereke Kürek Tarihi, 2018 https://herekeli.com/hereke/hereke-spor-tarihi/hereke-kurek-tarihi-2-bolum/; Kocaeli Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü, 2021; Türkiye Kürek Federasyonu, 2021 https://www.tkf.gov.tr/1/federasyontarihcesi-377.aspx , 2021; Ümmet Subaşı, Röportaj 2021.

Talha ALTUNTAŞ